Selected Writings by Sanmugam Sabesan
சபேசன் - மெல்பேர்ண் - அவுஸ்திரேலியா

  நினைவு தினம்- Remembrance Day
[together with English Version]

8 November 2005

"...இத்தினம் ஏன் முதலில் ‘யுத்த நிறுத்த தினம்’ என அழைக்கப்பட்டது?. ஏன் யுத்த நிறுத்த தினம் கொண்டாடப்பட்டது? பின்னர் ‘யுத்த நிறுத்த தினம்’ என்ன காரணத்தால் ‘நினைவு தினமாக’ மாறியது? இடையில் ஏற்பட்ட வரலாற்று சம்பவங்கள் என்ன?..."

நவம்பர் மாதம் 11ம் திகதியானது அவுஸ்திரேலிய மக்களுக்கு ஒரு மிக முக்கியமான தினமாகும். பதினொராம் திகதியின் பகல் பதினொரு மணிக்கு அவுஸ்திரேலிய மக்கள். கடந்த நூறு ஆண்டு காலத்தில் போரினால் மடிந்த தமது மாவீரர்களையும், மக்களையும் கடமையாற்றிய அனைத்து போர்வீரர்களையும் போரினால் பாதிக்கப்பட்டவர்களையும் நினைத்து அகவணக்கம் செலுத்துவார்கள்.

இந்த நவம்பர் மாதத்து நினைவு தினத்தின் பின்னால் உள்ள வரலாற்று நிகழ்வுகளை இவ்வேளையில் மீட்டிப் பார்ப்பது பொருத்தமான ஒன்றாகும். இந்த அவுஸ்திரேலிய நினைவு தினம் சம்பந்தமான நிகழ்வுகளை உலக வரலாற்றின் பல தளங்களிலும் வைத்து மீட்டிப் பார்க்கும்போது தமிழீழ விடுதலைப் போராட்ட வரலாற்றோடும் பல நிகழ்வுகள் ஒத்துப் போவதை நாம் காண முடிகின்றது.

நிiவு தினங்களை ஒப்பிட்டுப் பார்ப்பது அல்ல இந்தக் கட்டுரையின் நோக்கம் என்பதையும் நாம் முதலிலேயே சொல்லி வைக்க விரும்புகின்றோம். ஆயினும் நகர்ந்து வருகின்ற வரலாறு சில அடிப்படையான யதார்த்தமான விடயங்களை மீண்டும் மீண்டும் சுட்டிக்காட்டியே வந்திருக்கின்றது என்பதையே நாம் இன்றைய தினம் குறிப்பிட விரும்புகின்றோம். இந்த வகையில் இந்தக் கட்டுரையில் உள்ள வரலாற்று உண்மைகளையும் வரலாறு தந்திருக்கின்ற படிப்பினைகளையும் எமது நேயர்கள் உள்வாங்கிக் கொள்ளலாம்.

இன்று நவம்பர் மாதம் பதினொராம் திகதியன்று நினைவுதினமாக- Rememberance Day உணர்வு பூர்வமாக அடையாளப் படுத்தப்பட்டுள்ள தினம் முன்னர் ‘நினைவு தினம்’ என்று அழைக்கப்பட வில்லை. மாறாக ‘யுத்த நிறுத்த தினம்’ (ARMISTICE-DAY) என்றுதான் பிரகடனப் படுத்தப்பட்டும், அழைக்கப்பட்டும் வந்துள்ளது.

இத்தினம் ஏன் முதலில் ‘யுத்த நிறுத்த தினம்’ என அழைக்கப்பட்டது?. ஏன் யுத்த நிறுத்த தினம் கொண்டாடப்பட்டது? பின்னர் ‘யுத்த நிறுத்த தினம்’ என்ன காரணத்தால் ‘நினைவு தினமாக’ மாறியது? இடையில் ஏற்பட்ட வரலாற்று சம்பவங்கள் என்ன?

இதற்காக நாம் எண்பத்தியேழு ஆண்டுகள் பின்னோக்கில் செல்ல வேண்டும். முதலாவது உலக மகா யுத்த காலம்!

1918ம் ஆண்டு நவம்பர் மாதம் பதினொராம் திகதியன்று அதிகாலை ஐந்து மணிக்கு ஜேர்மன் அரசாங்கத்தின் மூன்று பிரதிநிதிகள் நேசநாடுகளின் தளபதியும், பிரான்ஸ் இராணுவ ஜெனரலுமான FOCH என்பவர் அளித்த யுத்த நிறுத்த உடன்படிக்கையின்; சரத்துக்களை ஏற்றுக் கொண்டனர். நேச நாடுகளின் போர்வீரர்கள் ஜேர்மன் இராணுவத்தினரை ஓட ஓட விரட்டிய மாதங்கள் அவை. ஜேர்மன் இராணுவம் கைப்பற்றியிருந்த பிரதேசங்களையெல்லாம் நேசநாடுகளின் இராணவம் மீளக் கைப்பற்றிக் கொண்டு வந்த காலம் அது. அந்த வேளையில் ஒரு ‘யுத்த நிறுத்த உடன்படிக்கை’!!

1918ம் ஆண்டு நவம்பர் மாதம் 11ம் திகதியன்று அதிகாலை ஐந்து மணிக்கு ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்ட இந்த யுத்த நிறுத்த உடன்படிக்கை பகல் 11 மணிக்கு அமலுக்கு வந்தது. சுமார் நான்கு ஆண்டுகள் நடைபெற்ற முதலாவது உலக மகா யுத்தம் முடிவுக்கு வந்தபோது 61,919 அவுஸ்திரேலியர்கள் கடலிலும் வானிலும், அந்நிய மண்ணிலும் உயிர் துறந்திருந்தனர். அன்றைய தினம் கிட்டத்தட்ட சகல அவுஸ்திரேலிய குடும்பங்களும் போரினால் பாதிக்கப்பட்டிருந்தன. பெரும்பாலான குடும்பங்கள் ஒரு தந்தையையோ மகனையோ, சகோதரனையோ, சகோதரியையோஇ நண்பனையோ அல்லது நண்பியையோ இழந்து விட்டிருந்தன.

416,000க்கும் மேற்பட்ட அவுஸ்திரேலியர்கள் தமது நாட்டிற்காக முதலாவது உலக மகா யுத்தத்தில் இணைந்து கொண்டார்கள். இவர்களில் சுமார் 324,000 பேர்கள் வெளிநாடுகளில் பணி புரிந்தார்கள். பிரான்ஸின் Western Front லும், பெல்ஜியத்திலும் சுமார் 45,000 போர்வீரர்களும் துருக்கியில் சுமார் எண்ணாயிரம் போர்வீரர்களும் மற்றைய பிரதேசங்களில் இன்னுமொரு எண்ணாயிரம் போர்வீரர்களுமாக 61,919 அவுஸ்திரேலியர்கள் முதலாவது உலக மகாயுத்தத்தின் போது மாவீரர்களானார்கள்.

1918ம் ஆண்டு நவம்பர் மாதம் 11ம் திகதியன்று யுத்த நிறுத்த உடன் படிக்கை அமலுக்கு வந்தவுடன் நிரந்தரமான சமாதானம் வந்து விட்டது என்றுதான் சகலரும் நம்பினார்கள். இந்த உடன்படிக்கை கைச்சாத்திட்ட முப்பது நாட்களுக்குள் ஜேர்மன் இராணுவம் குறிப்பிட்;ட பிரதேசங்களை விட்டு வெளியேற வேண்டும் என்றும், உடனடியாக யுத்த நிறுத்தம் மேற்கொள்ளப்பட வேண்டும் என்றும் உடன்படிக்கையில் குறிப்பிடப் பட்டிருந்தது. இந்த யுத்த நிறுத்த உடன்படிக்கை அடுத்த ஆண்டு நிரந்தரமாக்கப்பட்டபோது உலகலாவிய வகையில் மக்கள் மகிழ்ச்சியடைந்து இந்தப் போர்நிறுத்த தினத்தை கொண்டாடினார்கள். அவுஸ்திரேலியா நியுசிலாந்து, கனடா மற்றும் அமெரிக்கா போன்ற தேசங்களுக்கு நவம்பர் 11ம் திகதியானது யுத்த நிறுத்த தினமாகவும், முதலாவது உலக மகா யுத்தத்த்pல் இறந்தவர்களை நினைவு கூரும் தினமாகவும் இருந்து வந்தது.

ஆனால் யுத்தம் மீண்டும் வெடித்தது.

இரண்டாவது உலக மகா யுத்தம் ஆரம்பமாகியது. தன்னுடைய இனம்தான் தூய இனம் அது மற்றைய இனங்களை விட மேலானது என்று ஹிட்லர் முழங்கினார். யூத இன அழிப்பில் இறங்கினார். முறைகேடான ஆட்சிக்கு வந்துஇ முறைகேடான ஆட்சியையும் ஹிட்லர் நடாத்தினார். ஒப்பந்தங்களைப் போடுவதும், அதே ஒப்பந்தங்களை மீறுவதும் ஹிட்லரின் பண்பாக இருந்து வந்தது. ஹிட்லரின் ஆட்சியில் இராணுவத்திற்கே சகல அதிகாரங்களும் வழங்கப் பட்டன, சட்டம் எதுவாக இருந்தாலும் ஜேர்மன் இராணுவம் அதனை அசட்டை செய்து தன்னுடைய ஆரிய பேரினவாத அரச பயங்கரவாதத்தை மேற்கொண்டு வந்தது. தொடர்ந்து யூத இன அழிப்பு மேற்கொள்ளப் பட்டு வந்தது. ஷஒருபேரினவாத பயங்கரவாத அரசு!|

அன்புக்குரிய நேயர்களே!

நாம் இப்போது ஒரு ‘பேரினவாத பயஙக்கரவாத அரசு’ என்று குறிப்பிட்டது ஹிட்லரின் அன்றைய ஜேர்மன் அரசைத்தான்.!

இரண்டாவது உலக மகாயுத்தத்தில் ஹிட்லரும் அவரது ஜேர்மன் இராணுவமும் தோற்கடிக்கப்பட்டனர். இரண்டாவது உலக மகாயுத்தம் முடிவுக்கு வந்தது. கிடைக்கப் பெற்றுள்ள ஆவணங்களின் படி இரண்டாவது உலக மகாயுத்தம் முடிவுக்கு வந்ததன் பின்னர்தான் யுத்தநிறுத்த தினம் என்பது ‘நினைவு தினம்’ என்று பெயர்மாற்றம் செய்யப்பட்டது என்று அறியப்படுகின்றது. பிரித்தானிய அரசு இது குறித்து முன்வைத்த பிரேரணையை அவுஸ்திரேலிய அரசு ஏற்றுக்கொண்டது. ‘யுத்த நிறுத்த தினம’; நினைவு தினமாயிற்று.

ஆண்டுகள் பல கழித்து கொண்டு போகின்ற போதிலும் அவுஸ்திரேலிய மக்கள் தங்களுடைய மாவீரர்களை மறந்ததேயில்லை. சரியாக சொல்லப் போனால் இன்னும் உத்வேகத்துடன் உணர்வு பூர்வமாக தங்களுடைய மாவீரர்களை அவுஸ்திரேலிய மக்கள் நிiவு கூர்ந்து வருகின்றார்கள் என்றே சொல்ல வேண்டும். உதாரணத்திற்கு ஒரு விடயத்தை சுட்டிக் காட்ட விழைகின்றோம்.

முதலாவது உலக மகா யுத்தத்தின் போதும் இரண்டாவது உலக மகா யுத்தத்தின் போதும் வீரச்சாவடைந்த அவுஸ்திரேலிய வீரர்களில் 35.527 மாவீரர்களின உடல்கள் எங்கே புதைக்கப்பட்டுள்ளன என்று இதுவரையும் அறிய முடியாமல் உள்ளது. எங்கேயோ அந்;நிய தேச மண்ணில் இந்த 35,527 மாவீரர்களின் உடல்கள் எங்கே புதைக்கப்பட்டுள்ளன என்று இதுவரை அறிய முடியாமல் உள்ளது. எங்கேயோ அந்ந்pய தேச மண்ண்pல் இந்த 35,527 மாவீரர்களின் உடல்கள் உறங்கிக் கிடக்கின்றன.

1993ம் ஆண்டு பிரான்ஸ் தேசத்தின் WESTERN FRONT ல் புதைக்கப்பட்டிருந்த ஒரு பெயர் தெரியாத அவுஸ்திரேலிய மாவீரனின் பூத உடலின் பாகங்களை அவுஸ்திரேலிய அரசு அகழ்ந்தெடுத்து அவுஸ்திரேலியாவிற்கு கொண்டு வந்தது. அந்தப் பெயர் தெரியாத மாவீரனின் உடல் 1993ல் ஆண்டு நவம்பர் மாதம் 11ம் திகதியன்று பூரண அரச மரியாதைகளுடன் அடக்கம் செய்யப்பட்டது.

அந்த மாவீரனின் சவப்பெட்டியின் முன்னே நின்று அன்றைய அவுஸ்திரேலியப் ;பிரதமர் திரு Paul Keating இரங்கலுரை நிகழ்த்தினார். அப்போது அவர் தெரிவித்த சில கருத்துக்கள் வருமாறு:

“இந்த அவுஸ்திரேலியப் போர்வீரன் யார் என்று எமக்கு எப்போதுமே தெரிய வரப்போவதில்லை. ஆயினும் எம்மால் எப்போதும் கௌரவிக்கப்படுபவர்களில் இவரும் ஒருவர்! ஆனால் எங்களுக்கு ஒன்று தெரியும். அவர் அவுஸ்திரேலியாவிற்காக போர்ப்பணி புரிந்த 416,000 பேர்களில் ஒருவர். போரின் போது இறந்த 45,000 அவுஸ்திரேலிய வீரர்களில் ஒருவர். இவர்தான் அவர்கள் எல்லோரும் அத்தோடு இவர் எங்களில் ஒருவர்.!”

அன்றைய அவுஸ்திரேலிய பிரதமர் திரு Paul Keating ன் உணர்வு மிக்க இந்தப் பேச்சு அவுஸ்திரேலிய மக்களின் எண்ணங்களை பிரதிபலிப்பதாகவே இருந்தது. முதலாவது உலக மகாயுத்தத்தில் சேவை புரிந்த Robert Comb இந்தப் பெயர் தெரியாத போர்வீரனின் சவப்பெட்டியின் மீது அவர் வீழ்ந்த பிரான்ஸ் தேசத்து மண் துகள்களை தூவிவிட்டு இவ்வவாறு கூறினார்.

Now, You are Home, mate.

அவுஸ்திரேலியா தனது மாவீரர்களை கௌரவிப்பதோடு மட்டும் நின்று விடவில்லை. இரண்டு உலக மகா யுத்தங்களில் பணி புரிந்து பின்னர் இயல்பு வாழ்க்கையை மேற்கொண்ட போர்வீரர்கள். முதுமை காரணமாக இயற்கை எய்தும்;போதும் அவர்களை அவுஸ்திரேலியா கௌரவிக்கின்றது. தனது 16 வது வயதில் அவுஸ்திரேலியா இராணுவத்தில் சேர்ந்து குழந்தைப் போர்வீரன் (CHILD SOLDIER) என்று அழைக்கப்பட்ட ALEC CAMPBELL அவர்கள் தன்னுடைய 103வது வயதில் 2002ம் ஆண்டு காலமானபோது அவுஸ்திரேலிய பிரதம மந்திரி தனது சீன நாட்டு விஜயத்தை பாதியில் முடித்துவிட்டு நாடு திரும்பினார்.

ALEC CAMPBELL அவர்களுடைய படத்தை அவுஸ்திரேலிய அரசு ஏற்கனவே தபால் முத்திரையில் வெளியிட்டு கௌரவித்து இருந்தது. எல்லாவற்றிற்கும் மேலாக பால்வடியும் முகத்தோடு சீருடையில் அலெக் காம்வெல் தன்னையும் விடப்பெரிய துப்பாக்கியோடு நிற்கின்ற தோற்றத்தை MINT நாணயத்தில் பதித்து அவுஸ்திரேலியா பின்னர் மீண்டும் கௌரவித்தது.

அவுஸ்திரேலியாவின் மாவீரர்கள் குறித்தும் அவர்களை அவுஸ்திரேலிய மக்களும் அரசும் எவ்வாறு உணர்வு பூர்வமாக மதித்து கௌரவித்து வருகின்றார்கள் என்பது குறித்தும் சில வரலற்று தகவல்களைத் தந்திருந்தோம்.

முத்தாய்ப்பாக ஒரு போர்வீரன் எழுதிய ஆங்கிலக் கவிதையை இயன்றவரை தமிழாக்கித் தருகின்றோம். லெப்டினட்-கேர்ணல் John McCrae என்பவர் 1915ம் ஆண்டு மே மாதம் பெல்ஜியத்தின் Flanders Fieldsல் வைத்து எழுதிய இந்த உருக்கமான கவிதையில், மிகச் சரியான செய்தி ஒன்றும் உள்ளது.

இதோ Flanders Fields போர்க்களத்தில்
பொப்பி மலர்கள் பூத்துக் குலுங்குகின்றன.
சிலுவை அடையாளங்களுக்கு இடையே
வரிசை வரிசையாக பொப்பி மலர்கள்
எங்களுடைய இருப்பிடங்களை
அடையாளம் காட்டுகின்றன.
கீழே முழங்குகின்ற துப்பாக்கிச் சத்தங்களைத்
தங்கள் காதுகளில் வாங்காது வானம்பாடிகள் பாடிப் பறக்கின்றன.

நாங்கள் இப்போது இறந்தவர்கள்.
சுpல நாட்களுக்கு முன்பு வாழ்ந்தவர்கள்.
வாழ்ந்தோம். வீழ்ந்தோம். சூரிய உதயத்தை உணர்ந்தோம்.
சூரிய அஸ்தமனத்தின் ஒளியையும் கண்டோம்.
காதலித்தோம். காதலிக்கவும் பட்டோம்.
இப்போது FLANDERS FIELDS ல் கிடக்கின்றோம்.

எங்களுடைய சண்டையை பகைவனிடம் கொண்டு செல்லுங்கள்
செயல் இழக்கப் போகின்ற எங்கள் கைகளில் உள்ள
விளக்கை உங்களிடம் தருகின்றோம்.
அதனை உங்களுடையதாக உயர்த்தி பிடியுங்கள்.
இறந்து கொண்டிருக்கும் எங்களுடைய நம்பிக்கையை
நீங்கள் உடைப்பீர்களேயானால்
நாங்கள் தூங்கப் போவதில்லை.
ஆனால் இந்த பொப்பி மலர்கள்
FLANDERS FIELDS ல் தொடர்ந்து பூத்துக் குலுங்கும்.

இந்த உயரிய உணர்வுகளைப் புரிந்து கொள்வதற்கு புலம் பெயர்ந்த தமிழீழத்தவர்களாகிய எம்மால் முடியும் அல்லவா? தமிழீழம் முழுமையாகச் சுதந்திரம் பெறுவதற்கு முன்னரேயே தமது மாவீரர்களை நெஞ்சில் நிறுத்திக் கௌரவிக்கும் தேசத்தை சேர்ந்தவர்கள் அல்லவா நாங்கள்! அந்த வகையில் அவுஸ்திரேலியா தேசத்து மாவீரர்களுக்கும் போராளிகளுக்கும் பாதிக்கப்பட்ட பொதுமக்களுக்கு நவம்பர் மாதம் 11ம் திகதி பகல் 11 மணிக்கு எம் அகவணக்கத்தை உணர்வு பூர்வமாக தெரிவிப்போம்.
 

It must be stated that comparing remembrance days is not the purpose of this article. However, it should be pointed out that history does repeat certain fundamental realities time and again. It is our hope that readers would grasp the historical truths and lessons inherent in this article.

The November 11 Remembrance Day was originally known as Armistice Day – the day an agreement was singed for ‘suspension of hostilities’ during WW1. Why was this day called Armistice Day? Why was it celebrated? And how did it become known as ‘Remembrance Day’? What are the historical backgrounds?

Let us go back 87 years in history to World War 1. On November 11, 1918, three representatives of the German Government accepted the armistice clauses put forward by the French General and Commander of the Allied Forces, Foch. It was a time when German troops were fast retreating from the Allied forces. It was a time when Allied forces were re-capturing areas that were under the control of the German troops. An armistice at this point in time!

The ceasefire agreement signed at 5.00 O’clock in the early morning came to effect from 11.00 am. When the four-year WW1 came to an end, 61,919Australians had perished in sea, air and other far away lands. Almost all Australian families had been affected by the war. Most families had lost either a father, son, brother, sister or friend in the war.

Of the 416,000 or more Australians who joined the WW1 in the name of their country, 324,000 people served overseas. In the Western Front in France and in Belgium, some 45,000 fighters met their heroic deaths. While in Turkey 8,000 and in other places a further 8,000 Australian troops gave their lives in the war.

When the armistice agreement came into effect on 11.11.1918, all believed that a permanent peace had arrived. It was stated in the agreement that hostilities should end immediately and the German forces should vacate certain areas within 30 days of signing the agreement. When the agreement was made permanent the next year, people all over the world were jubilant and celebrated it as the ‘Armistice Day’. For countries like Australia, New Zealand, Canada and America, November 11 came to be known as Armistice Day, on which day they remembered the victims of WW1 annually.

But war broke out again!

The German Nazi Party led by Adolf Hitler since 1921, seized political control deviously in 1933 continuing a Machiavellian reign. Hitler roared for German racial purity and supremacy practicing blatant fascism. He ran a totalitarian government and indulged in genocide of the Jewish people. Making treaties and breaking them had been a natural art for him. During his brutal regime the army had absolute power. With total disregard for the written law, the German Army revelled in executing the policies of state terrorism. His was a chauvinistically terrorist government, aimed at subjugating other
nations of Europe! In 1939, Hitler’s desire to dominate the whole of Europe lead to the Second World War.

When the Allied forces finally defeated Hitler and the Axis powers in 1945, the WW2 came to an end. It is only after the end of WW2 that the Armistice Day was renamed as ‘Remembrance Day’. The Australian government accepted a proposal made by the British government to this effect. Thus the Armistice Day became the Remembrance Day.

Dear friends, even though 87 years have passed the Australian people have not forgotten their war heroes. As a matter of fact, as the years pass by, they remember their heroes with greater fervour and reverence. We wish to point out just one event as an example.

Of the thousands of Australian servicemen who died in WW1 and WW2, it is still not known where 35,527 of their heroes lay buried. Somewhere in a distant and foreign land the bodies of these warriors rest in unmarked graves. In 1993, the Australian government exhumed the remains of an Unknown Soldier buried in France’s Western Front cemetery and brought it to Australia. On November 11, 1993 this Unknown Soldier was buried in the Australian War Memorial in Canberra with full military and state honour.

Standing in front of his coffin that was placed on the Stone of Remembrance, the then Australian Prime Minister Paul Keating delivered a eulogy:

“We will never know who this Australian soldier was. Yet he has always been among those we have honoured. We know that he was one of the 45,000 Australians who died on the Western Front, one of the 416,000 Australians who volunteered for service in World War 1 … and one of the 100,000 Australians who have died in wars this century. He is all of them. And he is one of us!”

The passionate speech by Prime Minister Keating was reflective of the feelings of the Australian people. Robert Comb, a World War 1 veteran who had served in battles on the Western Front, sprinkled soil brought from France over the coffin of this Unknown Soldier and said “Now you are home, mate”.

Australia does not stop with honouring its fallen heroes. When the veterans of both world wars who later led a normal life die of old age, Australia honours them too. When Alec Campbell – the Kid Soldier (the Kid) who joined the Australian Army when he was 16 – died in 2002 at the age of 103, the Australian Prime Minister John Howard cut short his visit to China and returned home to attend his funeral. The Australian government, which had already honoured Alec Campbell in a postage stamp, honoured him again by minting a coin of the boyish looking Alec in his army uniform, holding a rifle much bigger than him!

The following poem written in May 1915 by Lt. Col. John McCrae in the fields of Flanders, Belgium, has a right message for all of us:

In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.

We are the dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved and were loved, and now we lie
In Flanders fields.

Take up our quarrel with the foe;
To you, from failing hands, we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.

We the sons and daughters of Tamil Eelam can surely understand these patriotic sentiments. For, we are a people of a nation who honour in our hearts our own Great Heroes even before the dawning of the liberated Tamil Eelam. In the same spirit, let us pause at 11.00 am on November 11, to honour in our hearts the Australian heroes, war veterans and all the affected people, who had valued freedom in their life above all else.